Op de rand van faillissement? De Whoa biedt uitkomst

« terug

22-03-2021

· print deze pagina

Zo werkt de WHOA
Tot 1 januari 2021 gold dat er alleen een akkoord was wanneer alle schuldeisers en aandeelhouders instemden. Wanneer 1 schuldeiser of aandeelhouder dwarslag, kon dit leiden tot een faillissement.
Sinds 1 januari 2021 geldt de WHOA. Met de WHOA-routekaart volg je stapsgewijs de weg van voorbereiding naar akkoord. De wet biedt mogelijkheden voor bedrijven die toekomstperspectief hebben, maar ook voor bedrijven die dit niet hebben.

Bedrijven met toekomstperspectief hebben met de WHOA een instrument in handen om faillissement te voorkomen. De schuldenaar overlegt met schuldeisers. Deze afspraken worden vastgelegd in een conceptakkoord. Over dit conceptakkoord van de schuldenregeling moet worden gestemd. Daarna bevestigt de rechtbank (homologatie) het akkoord op de voorgestelde schuldenregeling. Ook als niet alle bij het akkoord betrokken schuldeisers of aandeelhouders instemmen. Dit wordt ook wel een dwangakkoord genoemd, omdat schuldeisers en aandeelhouders zich door deze wet aan het akkoord moeten houden. Zelfs als ze genoegen moeten nemen met bijvoorbeeld een gedeeltelijke afboeking, kwijtschelding van de schulden of uitstel van betaling. De ondernemer met schulden houdt tijdens het WHOA-traject de controle over zijn onderneming en kan blijven ondernemen. Binnen de WHOA spreek je hier van een reorganisatie-akkoord.
Bedrijven zonder toekomstperspectief kunnen de WHOA inzetten voor de financiële afwikkeling van een onderneming. De WHOA maakt het mogelijk om gecontroleerd te stoppen terwijl je zeggenschap over je onderneming houdt. Hiermee kun je grote financiële schade voorkomen. Dit in tegenstelling tot een faillissement waarbij een curator je bedrijf overneemt en jij zelf geen inspraak meer hebt. Binnen de WHOA spreek je hier van een liquidatie-akkoord.

De regels van de WHOA
De inhoud en inrichting van het akkoord moeten aan een aantal voorschriften voldoen. Een van de onderdelen van de nieuwe wet is dat de ondernemer zijn schuldeisers indeelt in klassen. Denk aan schuldeisers met een verschillende rangorde, zoals de Belastingdienst en pand- of hypotheekhouders. De WHOA geeft de ondernemer ruimte het akkoord met schuldeisers (crediteuren) zelf in te richten, vertelt Spoormans: “Je bent bijvoorbeeld vrij om een akkoord aan te bieden aan 1 of meerdere klassen crediteuren en aan andere klassen juist niet.” De schuldeisers die je niet benadert voor een akkoord, behouden hun recht op een volledige betaling van de openstaande schulden. Een meerderheid binnen 1 klasse moet instemmen met het voorstel.

De rechter moet het akkoord vervolgens bevestigen. Als dat gebeurt, moeten ook de tegenstemmers zich aan het akkoord houden. Ook als zij met minder dan de volledige vordering genoegen moeten nemen. Spoormans benadrukt hierbij dat er in de nieuwe wet ook iets geregeld is voor kleine zelfstandige schuldeisers. “Voor kleine mkb’ers, bedrijven met minder dan 50 werknemers, is bepaald dat zij minimaal 20% van hun openstaande vordering terug moeten krijgen. Daarmee is dus ook de positie van de kleinere mkb’ers beter geborgd.”

Ook wat betreft lopende overeenkomsten zoals huur verandert er wat door de WHOA. De huurder kan deze met toestemming van de rechter eenzijdig beëindigen, als de verhuurder niet instemt met een voorgestelde vrijwillige wijziging of beëindiging. “Aangezien bij veel ondernemingen de bottleneck met name zit in de huur van de bedrijfsruimte, biedt de WHOA enig soelaas”, aldus Spoormans.

Borg- en garantstelling
Als bij de schuldenaar sprake is van een persoonlijke borg-, garant-, of zekerheidsstelling dan vervallen deze zekerheidsrechten met een WHOA-akkoord niet. Een voorbeeld van een persoonlijke zekerheidsstelling is als je directeur-grootaandeelhouder (dga) van een besloten vennootschap (bv) bent en je hebt privé meegetekend voor een lening of hypotheek van de bv. Als de schuldeiser van de lening betrokken wordt bij een WHOA-akkoord van de bv, dan is het mogelijk dat de schuldeiser op basis van het akkoord maar een gedeelte van zijn oorspronkelijke vordering terugkrijgt. In dit geval mag de schuldeiser toch voor de hele oorspronkelijke vordering bij jou privé aankloppen. Dit staat in artikel 370 lid 2 Fw.
In de wet is ook opgenomen dat je als dga dit betaalde bedrag na afloop niet van de bv kan terugvorderen. De gedachte hierachter is dat de bv achteraf niet alsnog aansprakelijk is voor de hele schuld. De bv zou achteraf alsnog in de problemen kunnen komen en dan is het WHOA-traject voor niets geweest.
De wetgever heeft wel de waarborg opgenomen dat een schuldeiser nooit een groter bedrag uitgekeerd krijgt dan de hoogte van de vordering die bestond voor de goedkeuring van het WHOA-akkoord.

Inschrijven in Handelsregister
Openbare akkoordprocedures worden vanaf 1 januari 2021 geregistreerd en gepubliceerd in het openbaar Insolventieregister. Naar verwachting worden de openbare akkoordprocedures vanaf 1 juli 2021 ook in het Handelsregister geregistreerd en gepubliceerd. Dit is een aanvullende registratie naast het Insolventieregister. Net zoals nu met ‘surseance’ en ‘faillissement’ en ‘schuldsanering’ het geval is.

Belangrijkste punten bij inzetten WHOA
Het bedrijf kan nu of in de toekomst zijn schulden niet meer betalen.
Het doel van een akkoord moet zijn:
- reorganisatie-akkoord
- liquidatie-akkoord
Er moet een haalbaar en doordacht akkoord liggen.
De besluitvorming over en de inhoud van het akkoord moet aan een aantal wettelijke voorschriften voldoen.
Een belangrijke voorwaarde is dat het akkoord redelijk moet zijn. Dat houdt bijvoorbeeld in dat schuldeisers en aandeelhouders door het akkoord niet in een nadeligere positie mogen komen.
Arbeidsvoorwaarden van het personeel mogen niet veranderen.
Voor alle bedrijven
De WHOA wordt onderdeel van de Faillissementswet (Fw) en geldt voor alle bedrijven. Spoormans schat in dat ook eenmanszaken en zzp’ers in de toekomst vaker gebruik gaan maken van de nieuwe wet. “Eenmanszaken en zzp’ers kunnen weliswaar ook gebruikmaken van de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP), maar hebben doorgaans weinig zin om ruim 3 jaar aan de hand van een bewindvoerder te moeten lopen, zoals bij de WSNP het geval is.” WSNP is alleen mogelijk als je stopt met je bedrijf.

Het voordeel van de WHOA is dat het ondernemers een meer praktische en snellere oplossing biedt, met hetzelfde resultaat als de WSNP. Al zet Spoormans ook zijn vraagtekens: “Mogelijke advieskosten voor de begeleiding van een WHOA-traject, die ik inschat op een paar duizend euro aan bijvoorbeeld accountantskosten en juridische kosten, kunnen nog een belemmering vormen voor de kleine zelfstandige.”

WHOA is een van de opties
Als een faillissement nadert, zijn er verschillende mogelijkheden. Schuldsanering via minnelijke regeling of WSNP of een faillissement. Daar komt nu de WHOA bij. Schuurman geeft aan dat veel ondernemers een faillissement willen voorkomen: “Omdat een curator je bedrijf overneemt op het moment dat de rechter je faillissement uitspreekt. De curator zorgt er dan voor dat jouw schuldeisers worden betaald. Een faillissement kan jaren duren en zelfs aan het einde van een faillissement, kun je nog schulden hebben.”
Spoormans denkt dat de nieuwe wet een zeer welkome aanvulling is op de bestaande praktijk. “Het biedt ondernemers in moeilijkheden een oplossing bij een dreigende faillissementssituatie. De WHOA is bovendien sneller en efficiënter dan de bestaande regelingen.”

Voorbereiding en akkoord zelf regelen
De ondernemer kan zonder hulp van derden een akkoord voorbereiden en aanbieden aan zijn schuldeisers en aandeelhouders. Bij de voorbereiding van een akkoord deponeert de ondernemer een verklaring bij de griffier van de rechtbank, waarin hij vermeldt dat hij met het WHOA-traject start. Een advocaat is nodig wanneer het homologatieverzoek bij de rechtbank wordt ingediend.

Er zijn verschillende partijen betrokken bij een WHOA-procedure. In het algemeen kan een ondernemer zich door een juridisch of financieel adviseur laten ondersteunen bij het hele WHOA-traject.
Ook kan de schuldenaar de rechter vragen een herstructureringsdeskundige aan te wijzen, die kan proberen een akkoord tot stand te brengen. De inschakeling van een onafhankelijk deskundige vergroot het vertrouwen in het proces en daarmee vergroot het de slagingskans van het akkoord. De rechtbank die de herstructureringsdeskundige aanwijst, zal bijsturen als zij constateert dat de herstructureringsdeskundige zijn taken niet naar behoren vervult en kan hem in het uiterste geval vervangen.

Het is ook mogelijk dat schuldeisers, aandeelhouders of een eventuele ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging het initiatief nemen en de WHOA in gang zetten. Zij kunnen de rechter vragen een herstructureringsdeskundige aan te wijzen. Deze kan vervolgens een akkoord voorbereiden en dit aan de betrokken schuldeisers en aandeelhouders voorleggen.

Aan de slag
Om je akkoord voor te leggen aan de rechter, moet je het volgende doen:

Overleg met je bank, verhuurder, leveranciers en aandeelhouders.
Maak afspraken over bijvoorbeeld:
- uitstel van betaling
- kwijtschelding van schulden
- omzetten van schulden in aandelen in de onderneming
Leg die afspraken vast in een conceptakkoord. Zorg er daarbij voor dat je de betrokken schuldeisers en aandeelhouders in verschillende klassen onderbrengt. Dit doe je op basis van hun rechtspositie en verschillende afspraken die je met ze wilt maken.
Leg het conceptakkoord voor aan je schuldeisers en aandeelhouders. Zorg ervoor dat zij minimaal 8 dagen voor de stemming het akkoord kunnen bestuderen.
Organiseer een stemming voor de schuldeisers en aandeelhouders die bij het akkoord zijn betrokken.
Stel binnen 7 dagen na de stemming een verslag op waarin je onder andere de uitkomst van de stemming vermeldt. Deel dit verslag met de betrokken schuldeisers en aandeelhouders.
Lees wat de voorwaarden zijn in het artikel: Voorkom faillissement met de WHOA.

Bron: Kamer van Koophandel

Bedrijfsinsolventies in de maand november 2024
Faillissementen
Schuldsaneringen
Surseances
Meer statistieken »

Aantal verslagen	254274

over ons